Haydi İnsan Olmaya

Bugün vapur ile karşıya geçme günüymüş. Ama geç kaldım. Eğer biraz daha vaktim olsaydı sahilden bir simit alır birazını ben, çoğunu martılara atardım. Güzel olmaz mıydı? Simitin bir parçasını havaya atıp martıların üçü beşi aynı anda, havada süzülen küçücük lokmayı kapmaları; fakat denizin dalgalarını kırarak ilerleyen vapura eşlik eden martılarla yolculuk etmek yerine, şu buz gibi demir yığının içinde ölmeden girdiğimiz çukurda sessizce gidiyorum.

Bugün bir sessizlik hâkim. Pazartesi diye mi yoksa saat 7.30 diye mi? Hoparlörden sıklıkla gelen kadının sesi ve trenin giderken ilerleyen o korkutucu sesi var. Sözde cam yapmışlar ama dışarıya baktığımda toprağı gizleyen betonun o ruhsuz şekline bakıyorum. Gökyüzünün enginliğinde uçan martıları göremiyor, seslerini duyamıyorum; sadece demir yığınına dizilmiş insanlar ve nerede olduğumuzu söyleyen robotik bir ses var. İnsanlar ise yorgun. Sabahın bu erken saatlerinde dinç olmaları gerekirken her birinin üzerinde bıkkınlık, rehavet, bir umursamazlık hâli.

Derin bir ah çekiyorum. Sohbet eden yok. Çıt yok. Martı yok. Gökyüzü hiç yok. Karanlığın içinde ilerleyen tren ve camlarında yansımalarımız var. Ben soğuk. İnsanlar soğuk. Her birimizde montlar. Kimse kimseyi tanımıyor. Tanısak ne olacak ki, hemen bir efendilik, hemen bir beylik. Elimizdeki simit tanesini atar gibi birbirimize atardık. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez misali herbirimizin ellerine bakardık. Eğer eli boşsa sırtımızı dönerdik. Ama martılar öyle değil. Her biri uçarak gelir. Her biri ayrım yapmadan gelir. Zenginsin, fakirsin, makam sahibisin fark etmez diyerek gelir. Çünkü onlar insanları bir olarak görüyor. Bir hiç olarak görüyorlar. Onların gözünde bizler yalnızca insanız.

İnsan. İnsanız. Fırsat olsa şu trenin içindeki küçük grup birbirini boğazlar. Eğer birlikte çalışmak zorunda kalsaydık yapardık. Şu an zorunda değiliz. Birbirimizi tanımak zorunda değiliz. Şimdilik trenden gelen o mekanik sesin talimatlarına göre hareket ediyoruz; ama içimizden biri çıkıp efendiliğini gösterse hemen kavganın kıvılcımları çıkar. Hemen. Çünkü biz, martının gözünde tek olan biz insanlar, kendi aramızdayken çok oluyoruz. Tek olamıyoruz. Herkesiz ama bir o kadar da tekiz.

Orta Çağ dönemini güçlünün ayakta kaldığı bir dönem olarak görürdüm. Yalan! Her çağ güçlünün kendini gösterip, mazlumun, zayıfın ezildiği dönemdir. Her dönem menfaatlerin öne çıktığı, paranın, iktidarın hakim olduğu çağdır. Tek doğru olan şey geçmiş dönemlerde olduğu gibi bu dönemde de kötülüğün kol gezdiğidir.

Kötülük her yanımızda. Tanıdığın herkes kötü. Çünkü tanıdıkların insan. İnsan kötüdür. Hayvanlar da kötüdür. Örneğin bir martı olsaydın içlerindeki kötülüğü görürdün. Havada uçan simit parçasını alabilmek için nasıl da zalim olabildiklerine bak! İnsan da kötü.

İnsanın diğer hayvanlardan farkı seçilmiş olması. Allah'ın verdiği emaneti alması. Tek farkımız bu. Bizi hayvan sınıfından ayıran o kutsal şey sayesinde hayvanlıktan kurtulduk. Gerçekte ise öyle değil. İçimizde var olan o hayvani duygularla yaşıyoruz. Derdimiz Allah'ın bize verdiği emaneti bilmek değil; onu korumak: Yakıldığı zaman ses etmek, hakarete uğramasını engellemek. Onun için emaneti dolabımızın rafındaki kullanılmayan o üst bölüme kaldırdık. Çünkü emanet kutsal. Hayvansal içgüdüyle ona hürmet etmek, onu korumak, tek bir sayfanın bile kirlenmesini önlemeliyiz.

Allah (c.c) ayet-i kerimesinde söylediği "O, sizin için güzel bir örnektir"i anlamadık ve Hz. Aişe validemizin "O, yürüyen bir Kuran'dı"yı duymadık. Çünkü biz kutsal emanetlere o kadar çok hürmet ediyoruz ki elimizin kiriyle dokunmaya haya ettik. İşte biz o kadar çok değer veriyoruz.

İneceğim durağa geldim. İnmeli ve hayvanlaşmalıyım. Elbette maskemi takacağım. İnsan kimliğiyle insan gibi dolaşacağım. Sınıfsal farklılığımı belli edecek, olmasa bile gücümü göstereceğim. Dövüş kaçınılmazsa dövüşeceğim (yenileceğimi bilsem bile). Üstünlüğün takva ile olduğunu elbette söyleyeceğim, ama insan olacağım.